Rụng tóc sau sinh: Tại sao mẹ bầu nên tập trung dưỡng nang tóc?
Rụng tóc ồ ạt sau sinh do thay đổi nội tiết tố, thiếu dinh dưỡng hoặc một số bệnh lý khác... chắc hẳn là nỗi ám ảnh khiến rất nhiều mẹ bầu lo lắng và tự ti.
Rụng tóc ở phụ nữ sau sinh có thể khắc phục nếu bạn biết chăm sóc tóc đúng cách. Trước khi tìm mua bất kỳ loại xịt kích thích mọc tóc hay làm theo một phương pháp nào đó “viral” trên mạng, chị em hãy thử tìm hiểu qua cách chăm sóc tóc an toàn, lành tính mà hiệu quả lâu dài – dưỡng nang tóc nha!
Hiểu rõ cơ chế và tập trung dưỡng nang tóc đúng cách chính là chìa khóa giúp mái tóc phục hồi khỏe mạnh, dày mượt trở lại. Cùng tham khảo bài viết dưới đây của Neofollics nhé
Rụng tóc sau sinh – Ám ảnh lớn của mẹ bỉm sữa
Nếu bạn là mẹ bầu hoặc mới sinh con và đang hốt hoảng vì tóc rụng từng mảng mỗi lần chải đầu, bạn không đơn độc. Theo thống kê, có đến 70% phụ nữ sau sinh gặp phải tình trạng rụng tóc nặng nề trong 3-6 tháng đầu sau sinh.
Rụng tóc sau sinh là tình trạng rụng tóc lan tỏa trên da đầu, thường xảy ra từ 2–6 tháng sau khi sinh con, do sự thay đổi nội tiết tố estrogen – progesterone và các yếu tố chuyển hóa trong giai đoạn hậu sản.
Rụng tóc sau sinh có thể kéo dài 5 – 6 tháng hoặc cũng có thể nhiều hơn thế. Theo thống kê của American Academy of Dermatology, hơn 50% phụ nữ gặp rụng tóc đáng kể sau sinh, với mức độ nặng nhất vào tháng thứ 3–4 sau sinh. Hiện tượng này được gọi là Telogen Effluvium – rụng tóc giai đoạn nghỉ, xảy ra khi nhiều nang tóc đồng loạt chuyển sang pha telogen (nghỉ) thay vì tiếp tục mọc mới. Phần lớn chứng rụng tóc thường do sự biến đổi nội tiết tố cũng như dinh dưỡng của mẹ, bên cạnh đó ở một số mẹ, tình trạng này là dấu hiệu của một số bệnh lý khác. Nếu như cảm thấy không yên tâm về tình trạng rụng tóc của cơ thể, bạn nên tới thăm khám bác sĩ.
Dấu hiệu rụng tóc sau sinh bạn có biết?
Dấu hiệu rụng tóc sau sinh bao gồm:
- Tóc rụng nhiều so với trước khi sinh, trên 100 sợi mỗi ngày, có thể rụng thành từng mảng.
- Tóc ngày càng thưa đi, đặc biệt ở trên đỉnh đầu.
- Tóc rụng không đồng đều, thường tập trung ở một số vùng ở đầu.
- Tóc rụng đặc biệt nhiều sau khi gội đầu hay chải tóc. Ngoài ra, tóc rụng cũng bám vào gối, chăn, quần áo,… những nơi mà mẹ bỉm tiếp xúc.
- Tình trạng rụng tóc kéo dài từ một vài tuần đến vài tháng.
Rụng tóc sau sinh gây ra nhiều phiền toái, tự ti cũng như tâm lý lo lắng cho các chị em. Chính vì vậy, các mẹ bầu nên đi thăm khám càng sớm càng tốt, tránh để tóc rụng quá nhiều gây ra hói.
Nguyên nhân gây rụng tóc sau sinh
Trong cùng thời điểm, sẽ có tới 90% các nang tóc phát triển, chỉ 10% các nang tóc sẽ bắt đầu chuyển sang thời gian nghỉ. Sau mỗi 2 – 3 tháng, lượng tóc cũ rụng đi sẽ nhường chỗ cho tóc mới mọc lên. Tình trạng này ở phụ nữ sau sinh sẽ diễn ra nhanh chóng hơn. Các nguyên nhân rụng tóc sau sinh bao gồm:
Suy yếu nang tóc – nguyên nhân gốc rễ nhưng thường bị bỏ qua
Phần lớn các mẹ chỉ nghĩ rằng rụng tóc sau sinh là do thay đổi nội tiết tố hoặc thiếu dinh dưỡng, nhưng trên thực tế, nang tóc chính là “tế bào đích” chịu ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài nhất của các yếu tố này. Nếu nang tóc bị suy yếu, mọi nỗ lực “kích mọc tóc” đều kém hiệu quả, vì sợi tóc mới không thể hình thành hoặc mọc lên yếu, mảnh và dễ gãy rụng.
Mỗi nang tóc là một cấu trúc sống, chứa hàng trăm nghìn tế bào đang hoạt động liên tục để sản xuất sợi keratin. Quá trình này đòi hỏi năng lượng, máu nuôi và oxy ổn định.
Sau sinh, do sự thay đổi nội tiết tố và lưu lượng máu ưu tiên cho tuyến sữa, lượng máu nuôi nang tóc giảm đáng kể, khiến các tế bào nhú bì – trung tâm kiểm soát sự phát triển tóc – rơi vào trạng thái “ngủ đông”.
Rối loạn nội tiết tố estrogen sau sinh
Estrogen đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của tóc. Khi mang thai, nồng độ Estrogen trong cơ thể thai phụ tăng cao, kéo dài giai đoạn mọc tóc và thúc đẩy nhiều nang tóc bước vào giai đoạn phát triển khiến tóc dày mượt và ít rụng hơn.
Sau khi sinh, nồng độ estrogen giảm đột ngột, khiến phần lớn tóc đang ở pha tăng trưởng chuyển nhanh sang pha nghỉ (Telogen) dẫn đến rụng hàng loạt sau vài tháng. Nghiên cứu đăng trên Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (2018) cho thấy: “Sự suy giảm estrogen nhanh chóng sau sinh là yếu tố nội tiết chính kích hoạt telogen effluvium ở phụ nữ.”
Thiếu hụt dinh dưỡng và vi chất
Trong quá trình thai nghén, dinh dưỡng của cơ thể mẹ bầu chủ yếu dành cho nuôi thai nhi, sau sinh dinh dưỡng lại tập trung vào sữa giúp mẹ nuôi con, do đó, ở giai đoạn này, cơ thể mẹ thiếu hụt sắt, kẽm, biotin, vitamin D và protein – những yếu tố thiết yếu cho sự phát triển của tóc, tuần hoàn đưa máu đến nang tóc sẽ gián đoạn lúc này tóc bị tổn thương, rụng nhiều, dễ rụng.
>>> Xem thêm: Sự thật về việc sử dụng Biotin – “thần dược” làm dày tóc, đẹp da và móng
Theo Journal of Trichology (2019), hơn 68% phụ nữ bị rụng tóc sau sinh có nồng độ ferritin (dự trữ sắt) thấp, gây giảm oxy đến nang tóc và làm chậm quá trình tái tạo sợi mới.
Stress, mất ngủ, trầm cảm sau sinh và tâm sinh lý thay đổi
Không những tâm sinh lý bị thay đổi sau sinh, thêm vào đó là áp lực chăm sóc con, công việc, gia đình… khiến mẹ căng thẳng, mất ngủ và stress kéo dài chính là một trong những thủ phạm đã khiến mái tóc mẹ sau sinh bị thương tổn nặng nề.
Căng thẳng kéo dài làm tăng hormone cortisol, gây ức chế hoạt động tế bào gốc nang tóc. Nghiên cứu của Harvard University (Nature, 2021) cho thấy cortisol cao khiến nang tóc ngừng hoạt động tạm thời.
Tác động của thay đổi tuyến giáp và prolactin
Một số phụ nữ sau sinh có thể gặp viêm tuyến giáp sau sinh hoặc tăng prolactin kéo dài, khiến tóc yếu, rụng lan tỏa. Nghiên cứu đăng trên Endocrine Reviews (2020) chỉ ra rằng suy giáp nhẹ sau sinh ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ tóc, làm giảm tốc độ mọc tóc mới và tăng tóc vào pha nghỉ.
Nấm da đầu
Tình trạng nhiễm nấm da đầu biểu hiện bởi những mảng đỏ vảy khô kèm ngứa và rụng tóc. Nếu điều trị sớm và đúng cách, tóc sẽ mọc trở lại.
Sử dụng hóa chất
Các sản phẩm chăm sóc tóc có thể gây hư tổn, rụng, xơ rối. Việc sử dụng hóa chất bao gồm cả uốn và tẩy tóc.
Rụng tóc sau sinh có tự hết?
Trước tiên, bạn nên duy trì một chế độ bổ sung dinh dưỡng vitamin đầy đủ, kết hợp với thể dục nhẹ nhàng và một số sản phẩm chăm sóc tóc hợp lý sẽ giúp cải thiện đáng kể tình trạng rụng tóc sau sinh.
Nếu sau 1 năm tình trạng này vẫn không thuyên giảm thì. Có thể bạn bị rụng tóc do nguyên nhân nào đó khác. Khi ấy, bạn nên tới bệnh viện thăm khám, bác sĩ sẽ giúp bạn xem xét tình trạng cũng như chẩn đoán bệnh chính xác.
Một số cách khắc phục rụng tóc sau sinh như sau:
- Bớt lo lắng, căng thẳng
- Không buộc tóc quá chặt hay búi, tết tóc
- Thực hiện một chế độ ăn dinh dưỡng và khoa học
- Sử dụng các chế phẩm giúp bổ sung vitamin
- Chăm sóc mái tóc đúng đúng cách
- Không chải tóc nhiều
- Đổi kiểu tóc ngắn
- Sử dụng phụ kiện cho tóc để che đi khuyết điểm của làn tóc mỏng manh…
Vì sao mẹ nên tập trung “dưỡng nang tóc” thay vì chỉ dưỡng thân tóc?
Tóc khỏe bắt đầu từ nang tóc – đơn vị sinh học chịu trách nhiệm sản xuất sợi tóc mới. Sau sinh, khi nang tóc yếu đi, việc chỉ dùng dầu gội hay ủ tóc bề mặt sẽ không đủ. Cần tác động sâu vào nang tóc, phục hồi môi trường sinh học và cung cấp năng lượng cho tế bào gốc nang.
Phần lớn các sản phẩm chăm sóc tóc trên thị trường chỉ làm sạch hoặc làm mượt sợi tóc. Tuy nhiên, sau sinh, nang tóc của mẹ bầu bị yếu đi nghiêm trọng, khiến tóc khó mọc lại dù da đầu sạch hay tóc được hấp dầu.
Vì vậy, mẹ cần sản phẩm giúp dưỡng trực tiếp vào nang tóc, thúc đẩy chu kỳ mọc tóc trở lại và phục hồi nền da đầu đang tổn thương.
Nang tóc là cốt lõi của quá trình mọc tóc
Mỗi nang tóc chứa hơn 200.000 tế bào hoạt động năng động, bao gồm tế bào gốc và tế bào nhú bì.
Khi cơ thể thiếu máu, thiếu dinh dưỡng hoặc thay đổi nội tiết, tế bào gốc nang tóc sẽ “ngủ yên”, khiến tóc rụng mà không mọc lại. Nghiên cứu từ Nature Cell Biology (2018) khẳng định: “Khôi phục chức năng tế bào gốc nang tóc có thể đảo ngược tình trạng rụng tóc tạm thời.”
Dưỡng nang tóc giúp tóc phục hồi nhanh và bền vững hơn
Khi được nuôi dưỡng đúng cách, nang tóc sẽ:
- Tăng sản xuất keratin – protein chính tạo nên sợi tóc.
- Kéo dài giai đoạn tăng trưởng (anagen).
- Tăng sức đề kháng cho da đầu, chống viêm và giảm stress oxy hóa.
Các dưỡng chất như Biotin, Niacinamide, Caffeine, Vitamin D3, và Zinc được chứng minh có khả năng kích hoạt tế bào nang tóc, giúp tóc mọc lại nhanh và chắc khỏe hơn.
Dưỡng nang tóc an toàn cho mẹ cho con bú
Các sản phẩm dưỡng nang tóc hiện đại như serum hoặc lotion chiết xuất tự nhiên, không chứa Minoxidil, có thể được sử dụng an toàn trong giai đoạn cho con bú.
Chẳng hạn,
™ Complex (một phức hợp sinh học gồm adenosine, caffeine, raspberry ketone…) đã được chứng minh tăng mật độ tóc mà không ảnh hưởng nội tiết hoặc tuyến sữa.
Cách dưỡng nang tóc đúng cách
Dinh dưỡng khoa học
- Bổ sung sắt, kẽm, Vitamin D, Biotin, Omega-3 qua thực phẩm hoặc viên uống theo hướng dẫn bác sĩ.
- Ăn đủ protein (trứng, cá, đậu nành, thịt nạc) – nền tảng sản xuất keratin cho tóc.
- Uống đủ nước giúp máu lưu thông tốt đến da đầu.
Massage và chăm sóc da đầu
- Gội đầu bằng sản phẩm dịu nhẹ, chứa caffeine, niacinamide hoặc piroctone olamine giúp kích thích lưu thông máu và cân bằng da đầu.
- Massage da đầu 5 phút/ngày để tăng vi tuần hoàn – điều này có thể tăng lưu lượng máu lên 30%, hỗ trợ nang tóc phục hồi nhanh hơn (Scalp Science Review, 2019).
Giảm stress, ngủ đủ giấc
Ngủ ít nhất 7 tiếng/ngày giúp cơ thể điều hòa lại lượng cortisol và tái cân bằng hormone tăng trưởng – yếu tố quan trọng cho mọc tóc.
Kết hợp trị liệu ngoài da an toàn
Các liệu pháp như lotion kích thích mọc tóc không chứa Minoxidil, serum dưỡng nang, laser ánh sáng đỏ hoặc PRP (huyết tương giàu tiểu cầu) có thể được bác sĩ chỉ định sau sinh 3–6 tháng để kích hoạt lại nang tóc “ngủ yên”.
Khi nào nên đi khám bác sĩ da liễu?
- Tóc rụng nhiều hơn 200 sợi/ngày, kéo dài trên 3 tháng.
- Có mảng hói khu trú (rụng theo từng đốm).
- Da đầu ngứa, viêm hoặc bong tróc bất thường.
- Có dấu hiệu rối loạn nội tiết: mệt mỏi, da khô, rối loạn kinh nguyệt.
Bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm nội tiết tố (estrogen, prolactin, TSH, ferritin) để xác định nguyên nhân và hướng điều trị chính xác.
Kết luận
Rụng tóc sau sinh là hiện tượng sinh lý tạm thời, nhưng nếu không chăm sóc đúng, nang tóc yếu đi có thể khiến tóc thưa mảnh lâu dài.
Thay vì chỉ tập trung dưỡng tóc bên ngoài, mẹ cần chăm sóc từ gốc – tức là nuôi dưỡng nang tóc, kết hợp dinh dưỡng, nghỉ ngơi và sản phẩm trị liệu phù hợp.
“Khi nang tóc được nuôi dưỡng khỏe mạnh, tóc sẽ tự nhiên mọc lại – dày, chắc và bền vững hơn.”